Położone nad Odrą, naprzeciw Głogowa, błonia bieliły się od namiotów. Rozległy łęg, ciągnący się aż ku osadzie zwanej Serby, stratowany tysiącami kopyt, poszarzał jak po przejściu szarańczy. Zgromadzone od dwóch niedzieli wielkopolskie, śląskie, krakowskie i sandomierskie rycerstwo głowiło się, dokąd mu iść wypadnie, bo od świtu do zmroku książę Bolesław ćwiczył i opatrywał hufce, szczególną troskę koniom poświęcając. Pieszych wojsk z grodów, w których odbywali służbę chłopi z książęcych i rycerskich włości, książę nie ściągnął, co potwierdziło domysły starszych i doświadczeńszych wojów, że czeka ich daleka wyprawa, w której szybko iść przyjdzie. Fragment

Powieść "Najeźdźcy" została napisana w latach okupacji, w niezwykłych okolicznościach. Dobraczyński, zaangażowany w wojskową pracę podziemną, redaktor konspiracyjnego pisma, tylko późnymi wieczorami i nocami mógł sobie pozwolić na kontakt z literaturą. Zamysł powieści i jej projekt pojawiły się w 1940 roku, lecz do zamierzonego tematu wydarzenia każdego dnia wprowadzały nieustanne korekty. Bohaterowie powieści wiedli życie, o którym sam autor nie mógł nigdy powiedzieć, jak się ostatecznie skończy. Pisana z dnia na dzień powieść, niezależnie od swego własnego nurtu, jest odbiciem nastrojów i poglądów tamtych czasów walki.

Barwny portret mieszkańców przedwojennego Śląska. Pola Gojawiczyńska drobiazgowo przedstawia ich tradycje, zabobony, a także zwykłą, często trudną, codzienność.Tytułowa bohaterka powieści wraca na zabiedzoną ojcowiznę i wbrew poglądom panującym w jej otoczeniu, które staje się dla niej źródłem coraz większych udręk, stara się zbudować lepszą przyszłość dla siebie i swojej rodziny. Lekarz Kubicki, oddający się bez reszty pracy w szpitalu, zmienia światopogląd i dostosowuje się do wymagań środowiska, by móc w pełni spełniać swoje obowiązki. Jak wielki wpływ na życie tych dwojga osób wywiera Śląsk - kultywowane tam tradycje, mocno zakorzenione zabobony i przesądy, codzienna praca, a także najbliżsi ludzie? Czy dodają im sił, czy raczej wprost przeciwnie - zmuszają do przystosowania się za wszelką cenę?Pola Gojawiczyńska, przed wojną jedna z najpopularniejszych polskich powieściopisarek, przedstawia w "Ziemi Elżbiety" barwny i zarazem głęboko realistyczny portret Ślązaków z czasów międzywojnia. Opisuje całą plejadę ludzkich charakterów. Losy stworzonych przez nią postaci splatają się ze sobą, co równie często prowadzi do zawierania przyjaźni, jak i staje się przyczyną nowych trosk i cierpień.

Rzecz dzieje się na przełomie XIII i XIV wieku. W przedmowie, autor pisze, że jego zamierzeniem było napisać księgę o Ślązakach. Mam wrażenie, że przede wszystkim powstała piękna książka o ludziach tamtego okresu, a historia, ta wielka, jest tylko tłem, wcale nie najważniejszym. Są to tak odległe czasy, że nie dziwi, że książę mógł liczyć się ze zdaniem kowala, któremu księżna oddała rękę dwórki. Że żonie kowala można było powierzyć książęce dziecko, dość wątłe i chorowite, by bawiąc się na świeżym powietrzu ze zdrowymi dziećmi, nabierało sił. Rodzina kowala, choć mieszkająca pod zamkiem, żyła w ścisłym związku z rodziną książęcą. Ich rodzina powiększała się, rodziły się kolejne dzieci, niektóre posiadające wyjątkowe zdolności, tak jak bodajże Symeon...Historia dworu księcia Bolka II Świdnickiego jest tu jakby przy okazji.To niezwykle piękna opowieść, są tu tajemnice, magia, wzruszające historie zwykłych ludzi i tych wielkich w tamtych czasach. Ludzi, którzy zmagali się z losem, chorobami, naturą i wielką historią.I jak tu nie kochać starych książek?